Tetrahydrokannabinol, nazywany częściej THC, jest substancją chemiczną, która występuje w konopiach. Kojarzona jest głównie z właściwościami halucynogennymi i odurzającymi marihuany, jednak w ostatnich latach zyskała na znaczeniu również w kontekście leczniczym. Jak działa tetrahydrokannabinol i jak oddziałuje na nasz organizm oraz zdrowie?
Punktem wyjścia do rozważań na temat THC i jego właściwości, jest pojęcie kannabinoidów, czyli substancji naturalnie występujących w konopi. Wyróżnić ich można nawet kilkadziesiąt – każdy z nich ma jednak inne spektrum zastosowań, a oddziałując na receptory w mózgu oraz ciele – wywołuje odmienne efekty. Zdaje się jednak, że to THC (obok CBD) jest najbardziej znanym kannabinoidem, który dodatkowo wywołuje wiele kontrowersji. Mimo leczniczych właściwości, w wielu krajach wciąż pozostaje substancją nielegalną.
Tetrahydrokannabinol: czym jest THC?
Tetrahydrokannabinol jest rozwinięciem popularnego skrótu THC. Jak już zostało wspomniane, jest związkiem organicznym z grupy kannabinoidów i uważany jest także za jedną z popularniejszych używek, uznawany jest bowiem za najbardziej psychoaktywną substancję konopi. Obok działania psychodelicznego, coraz częściej substancji tej przypisywane są także właściwości medyczne i terapeutyczne.
THC pozyskiwany jest zazwyczaj z suszu konopi indyjskiej lub też laboratoryjnie podczas procesu syntezy. Wysokość stężenia uzależniona jest od gatunku i rodzaju rośliny – w konopiach indyjskich jest go najwięcej, bo nawet ponad 20%, podczas gdy w konopiach siewnych ilości tetrahydrokannabinolu są w zasadzie śladowe, co powoduje, że jego odurzające czy halucynogenne działanie nie ma praktycznie wpływu na ludzki organizm.
Warto jednak pamiętać, że THC naturalne (susz, wyciągi roślinne) jest bezpieczniejsze niż kannabinoidy syntetyczne, które były szczególnie popularne na rynku wraz z dopalaczami. Syntetyczne zamienniki mogą natomiast wywoływać bardzo ciężkie skutki uboczne.
THC: jak działa?
THC wpływa i stymuluje układ endokannabinowy, na który składają się receptory rozmieszczone w organizmie. Aktywują je właśnie kannabinoidy, czyli oprócz tych wytwarzanych w sposób naturalny przez nasz organizm (endokannabinoidy), mogą to być substancje dostarczane z zewnątrz – fitokannabinoidy (zawarte w konopi) lub też syntetyczne odpowiedniki.
Substancja oddziałuje na receptor CB1, który znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym. Silnie pobudza więc receptory zlokalizowane w mózgu, co zazwyczaj wywołuje efekty, które utożsamiane są z THC, a więc m. in. spowolnienie czasu reakcji, problemy z koordynacją ruchową, zaburzenia pamięci krótkotrwałej i czasu, przez senność, wzmożony apetyt czy pragnienie, na zminimalizowaniu bólu kończąc. Bardzo często wywołuje również stan podniecenia, euforii, ale też relaksu i odprężenia.
Intensywność i poziom działania, uzależnione są oczywiście od dawki THC, tolerancji organizmu czy też całego składu produktu i ewentualnych dodatkowych substancji w nim występujących.
THC, oprócz najbardziej znanej postaci, czyli palenia suszu, może być stosowane w formie plastrów transdermalnych, kapsułek lub przyjmowane w procesie waporyzacji lub też spożywany pod postacią pokarmów. Każda z metod wywołuje efekty psychoaktywne w innym czasie, determinuje również czas trwania oraz ich intensywność.
Podkreślić należy również, że produktów z THC oraz marihuany nie powinny przyjmować i stosować kobiety ciężarne, karmiące piersią, osoby cierpiące na choroby układu sercowo-naczyniowego, osoby z zaburzeniami psychiatrycznymi czy też przyjmujące inne silne leki.
THC i jego właściwości lecznicze
THC coraz częściej przedstawiane jest nie tylko w świetle substancji psychoaktywnej, ale także leczniczej. Jej zastosowanie rekreacyjne, jest jednym z możliwych, natomiast na świecie coraz więcej badań poświęca się kwestii medycznego zastosowania THC, które pomaga zwalczać bądź niwelować między innymi:
– silny, przewlekły ból, – niepokój i stany lękowe, – zespół stresu pourazowego, – bezsenność i problemy ze snem, – epilepsję (padaczkę), – nudności i wymioty, – jaskrę, – SM, czyli stwardnienie rozsiane, – choroby zapalne jelita, – niepożądane dolegliwości powstałe na skutek chemioterapii
Lecznicze działanie konopi było wykorzystywane już setki lat temu, jednak dziś działanie medyczne kannabinoidów dostrzeżono na nowo. Świadczy o tym chociażby fakt, że dialog społeczny na temat marihuany medycznej oraz leczniczej, pojawia się w przestrzeni publicznej coraz częściej. Wzrasta również liczba krajów, które zdecydowały się zalegalizować konopie terapeutyczne.
THC a CBD
THC jest substancją, która różnicuje właściwości liści konopi, na te, które przypisywane są marihuanie, a także na te, które stają się jednym ze składników preparatów leczniczych, kosmetyków czy też produktów spożywczych. To właśnie THC odpowiada za psychoaktywne właściwości suszu konopi indyjskiej, podczas gdy kanabidiol (CBD) – jako drugi dominujący składnik konopi – choć oddziałuje na układ endokannabinoidowy, działa w nieco inny sposób.
Przede wszystkim CBD nie działa tak silnie na receptory jak THC, a więc nie wykazuje właściwości psychoaktywnych. Uznawany jest za substancję nieuzależniającą, w przeciwieństwie do THC, które z uwagi na halucynogenne działanie, w Polsce jest nielegalne. W naszym kraju może występować wyłącznie w stężeniu do 0,2% w produktach konopnych.
Co ważne, wiele badań dowodzi, że osoby dobrze tolerujące tetrahydrokannabinol – jeśli pozytywnie reagują na terapię – mogą wdrożyć również CBD, które działa z THC synergicznie: z jednej strony zwiększa działanie lecznicze, ale też osłabia psychoaktywne właściwości tetrahydrokannabinolu, wzmacniając tym samym bezpieczeństwo preparatów leczniczych.
Choć tetrahydrokannabinol uważany jest za stosunkowo bezpieczną substancję, jak w przypadku każdego produktu, mogą pojawić się skutki uboczne oraz działania niepożądane – wiele zależy od podatności organizmu na THC, ale też od ilości i stężenia substancji. Do najczęściej występujących działań niepożądanych zaliczane są halucynacje, przyśpieszenie akcji serca, odczucie lęku i niepokoju , przekrwienie oczu, czy też problemy z koordynacją ruchową i procesem myślenia.